7 Makam 7 Nefs Allah Yolunda Mertebeler ve Nefsin Halleri_{Allah yolunda Mertebeler ve Nefsin Halleri}

Sûfîler, nefsin aklî güçlerinin karsisinda yer alan hayvânî güçlerinden sehvet (arzu) ve gazabi (öfke) dikkate alarak nefsle bütün yerilmis sifatlarin toplayicisi olan mânâyi kasteder ve nefs deyince bu mânâyi anlarlar. Hem sûfîler hem de ahlâk teorisi üzerinde fikir yürüten filozoflarin ortak görüsü insandaki kötü huylarin kaynaginin gazap ve sehvet oldugu yönündedir. Insan seyr u sülûk ederek bu güçlerini terbiye ettigi takdirde ancak fazîlete ve mutluluga kavusur. Insanoglunun kalbinde yedi budagi olan bir hevâ (nefsin dünyevi istek ve arzulari) agaci vardir. Bu budaklarin her biri bir tarafa yönelmis durumdadir. Biri göze, biri dile, biri kalbe, biri nefse, biri halka, biri dünyaya ve biri de âhirete bakar. Ayrica her bir budagin meyveleri vardir. Göz tarafindaki budagin meyveleri töhmet ve sehvettir. Dil tarafinda bulunan budagin meyvesi bos konusmak ve dedikodudur. Kalp tarafinda olan budagin meyvesi sevgisizlik ve düsmanliktir. Nefs tarafinda yer alan budagin meyvesi haram, süpheli ve mekruh olan seyleri yemektir. Dünyaya ve halka giden budagin meyvesi süs, söhret ve riyâkârliktir. Âhirete bakan budagin meyvesi ise hasret ve pismanliktir.Kanuni Sultan Süleyman'in ordularinin maneviyatina destek vermekle görevlendirilmis bir sufi olan Sofyali Bâlî Efendi, 7 Makam 7 Nefs adli bu eserde tasavvufun önemli meselelerinden biri olan nefsi ele aliyor. Eserde nefsin mertebeleri ve seyr u sülûkla iliskisi konu ediniliyor. Kitapta Allah yolundaki salikin 7 makami ve bu makamlardaki nefsin halleri anlatiliyor.