Algılanan Dünya: Sohbetler_Sohbetler

Güncelligiyle insani sasirtan bu metin Merleau - Ponty'nin 1948'de yaptigi radyo konusmalarindan olusuyor. Kisaligindan umulmayacak bir basarisi var: Aradan geçen altmis yil boyunca yapilagelen birçok atesli felsefi tartisma burdan son derece anlasilir ve akici bir dille önceden haber veriliyor: Bilim ile diger bilme biçimleri arasindaki iliski; gözünü sonsuzluga diken “tanrisal perspektiften vazgeçip daha mütevazi, daha “insanca“ görme biçimlerinin pesine düsen modern resim ile bilimdeki son gelismeler arasindaki kosutluk; insani vücutsuz bir zihin olarak tasarlayan Kartezyen ikici bilim modelinin iflasi ile birlikte nesnelerle içli disli bir vücut sahibi oldugunu kesfeden, kendindeki hayvanlik, çocukluk, delilik ve ilkellikle hesaplasma dürüstlügünü gösterebilen bir insanlik tahayyülü...
Merleau-Ponty, akilciligin hegemonyasina karsi “insan deneyiminin bütün ögelerine“, özellikle de hep yaniltici ve ikincil sayilagelmis “algi“ya, duyularimiza, vücudumuza hakkini vermeye çalisan bir filozof. Içinde bulundugumuz dogal ve kültürel dünyaya algi üzerinden nasil siki sikiya bagli oldugumuzu serimleyen bu güzel kitabin, sanata, görmeye ve fenomenolojiye ilgi duyan okurlar kadar, siyasal alanla felsefeyi birlikte düsünenler tarafindan da zevkle okunacagini umuyoruz. Çünkü sunu söyleyen bir filozofla karsi karsiyayiz: “Saf zihinlerden olusan bir topluluk olmakla övünmeyelim artik, toplumlarimizda birbirimizle kurdugumuz iliskilerin gerçekten ne oldugunu görelim: çogunlukla köle-efendi iliskileri bunlar.“
(Arka Kapak)
Maurice Merleau-Pointy bu yedi “sohbeti“ bir radyo programi için kaleme aldi ve 1948'de radyoda okudu. Fransiz Radyo Yayini Programi uyarinca alti tanesi 9 Ekim-13 Kasim 1948 tarihleri arasinda cumartesiden cumartesiye Fransiz ulusal kanalinda yayimlandi. “Fransiz Kültür Saati“ adli program için kaydedilen sohbetler hiçbir dis müdahale olmadan okundu. Programlarin kayitlari INA'da (Fransiz Görsel Isitsel Iletisim Kurumu) muhafaza edilmektedir.
Programin cumartesi günkü konusu düsüncenin olusumuydu. Maurice Merleau-Ponty'nin sohbetleri, Georges Davy (ilkellerin psikolojisi), Emmanuel Mounier (kisilik psikolojisi), doktor Maxime Laignel-Lavastine (psikanaliz) ve akademisyen Émile Henriot'nunkilerle (yazinda psikolojik konular) ayni gün yayimlaniyordu. INA arsivlerine bakilirsa, hiçbir giris, katilimcilara ve her programin konusuna iliskin hiçbir sunus elimizde kalmamis.
Merleau-Ponty bu sohbetleri bir dizi gibi tasarlayip her bölümüne bir baslik verdi: Sohbetlerin bu basimi Maurice Merleau-Ponty'nin elyazmasi bir plani izleyerek daktiloda yazdigi metinlerden yola çikilarak olusturuldu. Özel bir koleksiyonda bulunan bu sayfalarda Merleau-Ponty'nin elinden çikan düzeltmeler de bulunmaktadir.
Kaydin çogu Merleau-Ponty'nin yazdiklarini okumasindan olusuyor. Kimi zaman felsefeci metinden sözcükler çikarmis, eklemis, tümce yapisini degistirmis, bir parçasini degistirmistir; bu farkliliklari asteriksli dipnotlarla gösterdik. Kaynakça bilgileri içinse asteriksli dipnotlar kullandik ve Merleau-Ponty'yle çagdaslarinin elinde bulunmus olabilecek yayinlari arastirip bulmaya özen gösterdik. Bu arastirmalar felsefecinin yeni çalismalari ve yayinlari son derece yakindan izledigini de gösteriyor.
Sohbetlerin yayinina iliskin arastirmalarimizda bize yardimci olanlara ve özellikle INA'dakilere tesekkür ederiz.
Stéphanie Ménasé
(Sunus, s. 7-8)