Batıniler İblis Behmen_{Şehbenderzade Filibeli Ahmed Hilmi}

Batinîler - Iblis Behmen romani kitap olarak okuyucularimizin karsisina ilk defa çikiyor. 1326 (1910)'da haftalik Hikmet gazetesinin ilk sayisindan itibaren tefrika edilen eser, hem üslup hem de muhteva bakimindan, edebiyatimizin saheserlerinden A'mâk-i Hayâl'den geri kalir bir roman degildir. En az onun kadar okuyucuda ilgi ve merak uyandirmasi beklenen bir eserdir.Edebiyat dünyamizda ve Bati edebiyatinda Hasan Sabbah'i ve Hashasîleri konu alan çesitli romanlar yazilmistir. Bunun sebebi herhalde, sapik bir mürsid ve ona aldanan müridlerin olusturdugu her bakimdan karanlik bir teskilatin, roman için elverisli bir konu olmasidir. Yakin dönem Bati edebiyatinda Amin Maaluf'un Semerkand'i özellikle sahis kadrosu bakimindan Ahmed Hilmi'nin Batinîler'ine oldukça benzemektedir. Alparslan, Nizamülmülk, Ömer Hayyam, gibi tarihî sahsiyetler her iki romanda da karsimiza çikar. Fakat iki roman arasinda, teknik özellikler bir yana, yazarlarin bakis açilarindan kaynaklanan büyük bir fark vardir.Batinîler, harciâlem bir tarihî roman degildir. Yetkin bir anlatima ve zengin bir muhtevaya sahiptir. Tasavvufî bir bakis açisi eserin bütününe hâkimdir. Hak ile batil arasindaki mücadele bin yil öncesinin karanlik sokaklarinda devam etmektedir. Hakikat arayisi, bu defa müsbet degil, menfi bir yol ile, Iblis'in yolu söz konusu edilerek anlatilir. Romanda Hasan Sabbah, ihtirasi sebebiyle Iblis'in yoluna düsen, fakat ayni zamanda iç dünyasinda kendi kendisi ile çatisan; ask sebebiyle Iblis'e karsi gelen ve onunla mücadele eden bir kisidir. Ahmed Hilmi'nin Hasan Sabbah'i karakterize edis sekli, son derece kendine mahsustur. Roman bir bütün olarak birçok hususiyete sahiptir.