Danıştay Kararları Işığında İptal Davalarında Dava Açma Ehliyeti

"Dava açma ehliyeti" kavramından ne anlaşılması gerektiği hususuna İdari Yargılama Usulü Kanununda açıkça yer verilmemiş, "ehliyet" konusunda (dava açma genel ehliyeti) Kanunun 31. maddesi ile Hukuk Usulü Muhakemeleri Kanunu (Hukuk Muhakemeleri Kanunu) hükümlerinin uygulanacağı vurgulanmıştır. Ayrıca İdari Yargılama Usulü Kanununda, idari dava türlerine göre değişen bazı subjektif niteliklerin de (dava açma özel ehliyeti) varlığı aranmıştır. İdari Yargılama Usulü Kanununa göre, idari işlemlerin hukuka uygun olmadıklarından bahisle iptal davası açılabilmesi için, işlemin ilgilisinin menfaatini ihlal etmesi gerektiği kabul edilmiştir. Ancak menfaat ihlali kavramının da kanun koyucu tarafından hangi nitelikleri ve anlamları barındırdığının açıkça düzenlenmemesi, menfaat ihlali koşulunun yargı organlarınca, bilhassa Danıştay kararlarında, her olay ve davaya göre değerlendirmesine yol açmıştır. Ancak her olay ve davada bu koşulun bazı niteliklere sahip olması gerektiği gerek öğretide, gerekse yargı kararlarında istikrar kazanmıştır. Bunlar; meşruluk, kişisellik(ciddilik) ve güncelliktir. İlgili eserde de, iptal davalarında dava açma ehliyeti kavramı, Danıştay kararları çerçevesinde incelenmiş ve genel ehliyet şartının yanında menfaat ihlali kavramının anlam ve nitelikleri üzerinde durulmuştur. Tüm bunlar yapılırken konulara ışık tutacak birçok güncel yargı kararına ve mümkün olduğu kadar öğretideki görüşlere de yer verilmeye çalışılmış ve davaya taraf olabilme şartlarından olan ehliyet hususu yalnızca davacı açısından ele alınmıştır.

İçindekiler

-Giriş

- Birinci Bölüm

İptal Davasının Hukuk Devletlerindeki Yeri

1.1. Hukuk Devleti ve İdarenin Denetimi

1.2. İdari Davalar

1.2.1. İptal Davası

- İkinci Bölüm

Dava Açma Ehliyeti

2.1. Ehliyet Kavramı ve İdari Yargıdaki Yeri

2.2. Objektif Ehliyet

2.2.1. Taraf Ehliyeti

2.2.2. Dava Ehliyeti

2.3. Subjektif Ehliyet

2.3.1. Menfaat Kavramı

2.3.2. Aynı Hiyerarşi İçerisinde Yer Alan Kuruluşlar Arasındaki Uyuşmazlıklarda Dava Ehliyeti

2.3.3. Vesayet Makamları İle Yerinden Yönetim Kuruluşları Arasındaki Uyuşmazlıklarda Dava Ehliyeti

- Üçüncü Bölüm

Dava Ehliyeti İle İlgili Uygulamada Karşılaşılabilecek Durumlar

3.1. Dava Ehliyeti Olmayan Kişi Tarafından Dava Açılması

3.2. Tarafın Dava Sırasında Dava Ehliyetini Kazanması Durumu

3.3. Dava Ehliyetinin Davanın Devamı Sırasında Kaybedilmesi

3.4. Kanun Yollarında Ehliyet