Devlet, İktidar ve Sosyalizm

Kapitalizm ve modern kapitalist devlet nasıl işler? İktidar nedir? Totalitarizm nedir? Siyasal mücadele nedir? Muhalefet nedir? İktadara karşı direniş nasıl olmalıdır? Sosyalist ülkelerin ve devletlerin temel proplemi nedir? Devlet, İktidar, Sosyalizm; Poulantzas'ın zamansız ölümünden önce yayımlanmış olan son kitabıdır. ‘Devlet, İktidar ve Sosyalizm' Poulantzas'ın kuramsal ve siyasal paradigmasının en açık yanını, muhtemel ki siyasete bağlılık çabasını göstermesi nedeniyle önemlidir. ‘Devlet, İktidar ve Sosyalizm'de "Bugün devlet ve iktidardan kurtulabilen, ama aynı zamanda da onlardan söz etmeyen kimse var mı? Bu yüzyılın tüm siyasî kuramı, açık ya da örtük bir biçimde, temelde hep aynı soruyu sorar: Devlet, iktidar ve toplumsal sınıflar arasındaki ilişki nedir? Bu konuda Marksizmin kendi yolunu açması gerekti. Max Weber'den beri, her siyasî kuram kâh Marksizmle söyleşim içindedir, kâh ona karşı tavır almaktadır. Her türlü şıkta, kim hâlâ iktidar ile egemen sınıflar arasındaki ilişkiyi inkâr etmeye kalkışabilir ki?" sorusunu soran Poulantzas, özellikle iktidar konusunda önemli tezleriyle bilinen Foucault'nun ve Deleuze, P. Bourdieu, Ranciére gibi düşünürlerle Frankfurt Okulu temsilcilerinin iktidarın ve modern devletin temel düzeneklerini indirgeyici bir mantıkla gözden kaçırdıklarını öne sürüyor. Poulantzas'a göre iktidar ve modern devletin temel düzeneklerinin gözden kaçırılması aksi yönde görünen sol-teknokratçılık ve Marksist dogmatizmle bu düşünürler arasında sessiz bir uzlaşma sağlanmasına neden olmuştur. Uzlaşmanın karşılığı basittir: Devlet ve iktidarın genel organları karşısında eylemsizlik. Poulantzas son bölümde R. Luxemburg'un yanında durarak "sosyalist yasallıktan uzaklaştılar" diye eleştirdiği reel sosyalizmlere alternatif bir demokratik sosyalizm projesi öne sürüyor. Bu kitap, Poulantzas'ın eski düşüncelerinden vazgeçtiği ya da artık "siyasal dönüşümün" tamamladığı bir eser olarak kabul edilse de aslında reel sosyalizmlerle, sol-teknotratçılığın, ve de ‘yeni filozoflarla' yeni-sol'un iktidara ve modern devlete dair görüşlerinin eleştirisine ayrılmıştır.