Din ve Kültür İlişkisi Üzerine

“Din, kültürle kendisini nasil irtibatlandirir? Kültür, insanin dinini anlama ve yasama tarzina nasil tesir eder? Dini anlama ve uygulamada meydana gelen gelismelerin geçerli/sahih olanlari ile olmayanlari birbirinden nasil ayirt edilebilir?” gibi sorulara cevaplar arayan Prof. Dr. Recep Kiliç, din ile kültür arasinda karsilikli iliskiyi hem teorik olarak hem de gündelik hayatimizdaki örnekleriyle açikliyor. Bir tarafta din, içinde dogdugu kültürün temel unsurlarindan etkilenirken diger taraftan da kültürün temel unsurlarini sekillendirir. Mesela dinin mabedinin mimari yapisi, büyük çapta kültür tarafindan sekillenir. Bu sekillendirmede söz konusu kültür ortaminda hâkim olan bilgi birikiminin, iklim sartlarinin, cografî yapinin ve teknolojik imkânlarin etkisi büyüktür. Ilk dönem Islam tarihindeki cami mimarisi ile günümüz cami mimarisi arasinda farkliliklar oldugu gibi, Türk cami mimarisi ile herhangi bir Afrika ülkesindeki cami mimarisi arasinda günümüzdeki farkliliklar da, kültürün dinî yapi üzerindeki etkisini somut bir sekilde gösterir. Ayni durum, dinî giysilerdeki farklilik veya çesitlilik açisindan da geçerlidir. Kültür belirli alan ve seviyelerde dini etkilerken diger taraftan da din, içinde dogdugu kültürü, hem inanç, ibadet ve ahlak esaslari ile hem de bu esaslara bagli olarak ortaya çikan hayat tarzi ile zenginlestirir ve sekillendirir.