Evliya Tezkireleri

Çocuklugundan itibaren zamaninin büyük kismini ilim irfanla ve babasinin yaninda attarlik ögrenmekle geçiren ve bu meslege duydugu büyük saygiyla eserlerinde Attar mahlasini kullanan Feridüddin Ebu Hâmid Muhammed bin Ibrahim'in tasavvufa ve sûfilere olan sevgi ve ilgisi çok küçük yaslarda baslamisti. Ancak Attar ömrü boyunca ne sanildigi gibi bir seyhin müridi ne de o manada bir mutasavvif oldu. O tasavvuf muhibbiydi, bu hayat tarzini sevmis ve benimsemisti. Tarikatin edep ve erkanindan çok, tasavvuf felsefesine ve sûfiyane yasayisa tutkundu. Tasavvufun bahsettigi "hür olarak duyma ve düsünme, duyulani ve düsünüleni serbestçe ifade etme" özelliginden istifade ederek, bildiklerini, inandiklarini ve hissettiklerini rahat bir sekilde açik açik ifade ediyordu.Attar'in tek mensur eseri olan ve genel olarak tasavvufun bütün meselelerini ele alan Evliya Tezkireleri bir çesit tasavvuf ve ahlaki bilgiler ansiklopedisidir. Attar eserine aldigi sufilerin hayatlarini anlatirken ister istemez tasavvufu da anlatmis, Islam tasavvufunun ve tasavvuf ahlakinin hemen hemen bütün meselelerini açik bir sekilde ifade etmistir. Bunu da daha çok menkibeler araciligiyla yapmistir. Eser bu konuda yazilmis baska eserlerin her birinden daha zengindir. Attar'in irk ve inanç farki gözetmeyen engin insan sevgisi, dinsel hosgörüsü kitabin her satirina sinmistir. Evliya Tezkireleri'nde sekillenen tasavvuf anlayisi Mevlâna ve ondan sonraki mutasavviflarda geliserek devam etmistir.