Finzi - Continilerin Bahçesi - Modern Klasikler

Giorgio Bassani'nin Proustvari bir titizlikle yazdigi, "yitik zamanin" izini süren bellek romani "Finzi-Contini'lerin Bahçesi" YKY'den çikti...Sair, romanci, senaryo yazari, çevirmen ve önemli bir fasizm karsiti olan Giorgio Bassani'nin (1916-2000) savas sonrasi Italyan yazininin basyapitlari arasinda yer alan Finzi-Contini'lerin Bahçesi romani 1962'de yayimlandiginda büyük bir ilgi ve begeniyle karsilanmis, Viareggio Ödülü'nü kazanmistir. Finzi-Contini'lerin Bahçesi , "yitik zamanin" izini süren bir bellek romanidir: Hallice orta siniftan gelme, ask ve cinsellik islerinde acemi "iyi aile çocugu", adi belirtilmeyen anlatici, malikânesine kapanmis, kendi âleminde, topluluktan kopuk bir yasanti süren soyluluk heveslisi, zengin ve seçkin bir ailenin gözbebegi olan çok zeki, kültürlü, afacan, degisken huylu, züppe kizi Micòl'e tutulur. Ve bunlar, ugursuz 1938 yilinda olur: Irk Yasalari yeni çikarilmis, kent halki arasina açilan uçurum giderek genislemektedir.Yazarin romanda Proustvari bir titizlikle betimledigi ortam, dogasindan mimarisine kadar bütün kültürel zenginligiyle, tarihin getirdigi acilarin anilariyla islenen, surlarinin içine kapanmis yasayan sessiz, suskun Ferrara kentidir. Birinci kisi olarak beliren anlaticisinin adi hiç açiklanmayan Finzi-Contini'lerin Bahçesi birçok özyasamsal öge içerir. Genç Bassani de, romaninin baskisisi gibi, yazinin yani sira müzik ve tenis tutkunudur, yüksek ögrenimini yine Bologna Üniversitesi Edebiyat Fakültesi'ne günübirlik gidip gelerek yapmis, Yahudileri giderek dislayan ortamin olumsuzluguna karsin, 1939'da mezun olmayi basarmistir. Ancak ertesi yil, savas baslamisken yayimlanan ilk yapiti Una città di pianura'ya [Bir ova kenti] kendi adini koyamamistir. O arada resmî okullara gitmeleri yasaklanan Yahudi ögrencilere özel Italyanca ve tarih ögretmeni olarak çalismaya baslamisken, 1943'te fasizme karsit gizli siyasal etkinliklerinden ötürü tutuklanarak birkaç ay süreyle hapsedilmistir. Ecelin elinden kil payi kurtulup özgürlügüne kavustuktan sonra hayatinin yeni bir dönemi açilmistir: Evlenmis, Ferrara'dan uzaklasmis, kisa bir süre Floransa'da kaldiktan sonra, ordulariyla yarimadaya çikarma yapan müttefiklerin zaferi üzerine Roma'ya yerlesmis, ömrünün sonuna degin orada etkin bir aydin ve yazar olarak çesitli çalismalar yapmistir.1944 ve 1947'de siirleri, 1953'te Passeggiata prima di cena [Aksam yemeginden önce gezinti], 1955'te Gli ultimi anni di Clelia Trotti [Clelia Trotti'nin son yillari] romanlari yayimlanmis; Italya'nin savas sonrasi kültürüne büyük katkilari olan ünlü Botteghe Oscure dergisinin yayin yönetmenligini üstlenmis, aralarinda Antonioni de bulunan yönetmenlerin filmlerinin senaryolarinda çalismistir. 1955'te Italya'nin tarihsel ve kültürel mirasini korumayi amaçlayan "Italia Nostra" dernegini kurmus, ertesi yil yayimladigi Cinque storie ferraresi [Bes Ferrara öyküsü] ile Strega Ödülü'nü kazanmistir. 1957'de "Silvio D'Amico Ulusal Dram Sanati Akademisi"nde on yil sürdürecegi tiyatro tarihi hocaligina baslamistir. 1958'de sonradan Ferrara Çevrimi'nde yer alacak ve beyazperdeye aktarilacak olan Gli occhiali d'oro [Altin gözlük] romani yayimlanacaktir. Bassani o arada Italya'nin önde gelen Feltrinelli Yayinevi'nin danismanligini ve yayin yönetmenligini yapmakta, yani sira ülkenin en nitelikli dergi ve gazetelerinde yazilari basilmaktadir. 1962'de Finzi Contini'lerin Bahçesi ile yazarliginin doruk noktasina erismistir. Büyük begeni toplayan roman 1971'de Vittorio de Sica'nin yönetiminde beyazperdeye aktarilmistir. Film, ülkesinde Davide di Donatello, Berlin'de Altin Ayi ödülleriyle, ertesi yil ABD'de Yabanci Film Oscari'ni almissa da, Bassani -begendigi, ancak kitapta yer almaksizin eklenen son sahneler disinda? çekinceli karsilamis, mesafesini hep korumustur. Daha sonraki yillarda Bassani yurtdisinda, özellikle de Fransa'da ün kazanmis, 1971'de Légion d'Honneur nisanina layik görülmüstür. Bazi ABD ve Kanada üniversitelerinde dersler vermis, ülkesinde siir, roman ve de