Fiyat Mekanizması ve Makroekonomik Dengesizlikler

2007'de baslayan kriz, sadece iktisat politikasi kararlarina ya da kurumlarin davranislarina yönelik elestirilerin yogunlasmasina yol açmadi. Hakim iktisat kuraminin piyasa ekonomisinin isleyisini çözümleyebilmede ne ölçüde basarili oldugu da sorgulanmaya basladi. Kriz, dengeye gelme sürecinin ne makro ve ne de mikro düzeyde düslendigi kadar kolay islemedigini, dengesizliklerin toplumsal maliyetinin ise çok büyük olabilecegini bir kez daha gösterdi. Bu baglamda J.M. Keynes'in adini, yeniden ve büyük bir siklikla, duymaya basladik. Aslinda ilginin nedeni basitti. Krizden çikabilmek için neler yapilabilecegini bulabilmek için 70 yil önce benzer bir olayda çikis yolunu göstermis olan Keynes'e siginmaktan daha dogal ne olabilirdi ki? Gerçi bu yol Keynes'in nasil düsündügünden çok, hangi sonuca vardigi ile ilgileniyordu ama bu da amaç için yeterliydi. Keynesçilik, bu baglamda, alinan kararlar için tanimlanmis bir ölçüttü. Öte yandan, Keynes'in düsünceleriyle çok daha derinden ilgilenen bir baska yaklasim var. Bu yaklasimi benimseyenler, hakim iktisat kuraminin kapitalist ekonominin isleyisini ele alis biçimini yetersiz buluyorlar. Farkli bir yaklasim gelistirebilmek için Keynes'in kuramsal çerçevesi ve yönteminin bir çikis noktasi olusturabilecegini düsünüyorlar. Bu iktisatçilar, Keynes'in vardigi sonuçlardan çok, bu sonuçlara nasil vardigi ile ilgililer. Ilk baskisi çeyrek yüzyil önce yapilmis olan Yilmaz Akyüz'ün Fiyat Mekanizmasi ve Makroekonomik Dengesizlikler adli kitabi bu yaklasim içinde yer aliyor. Bence bir öncü. Kitap, bu yönde düsünmek isteyenlere genis bir ufuk açiyor. Bir kere, belirsizligi iktisadi yasamin ayrilmaz bir parçasi olarak ele aliyor. Dolayisiyla, yanilmanin karar almanin çok önemli bir ögesi oldugunu vurguluyor. Böylece, denge durumunda karar almanin verdigi rahatligin olmadigi bir ortamda piyasalarin nasil çalistigi sorusunu ele aliyor. Sorunun yaniti arandiginda piyasalarda dengesizligin olagan disi ya da geçici bir durum olmadigini ortaya koyuyor. Piyasa ekonomisinde miktar sinyallerinin en az fiyat sinyalleri kadar önemli oldugu, hatta bazi durumlarda daha da önemli olduklarini gösteriyor. Buradan da yasadigimiz makroekonomik sorunlarin çözümünde farkli yollar aranmasi gerektigi ortaya çikiyor. Bu kitabin çok bir ilginç özelligi daha var: Tazeligini koruyor... Hasan ErselSabanci Üniversitesi