Liderlik Yönüyle Dünyadaki Başkanlık Sistemleri

Ülkelerin, tarihleri boyunca, birbirinden farklı siyasal rejimlerle yönetildiği, bilinen bir gerçektir. Günümüz dünyasında uygulanan siyasal rejimlere baktığımızda, çeşitli örnekleri görmekle birlikte, temelde kuvvetler birliğine baktığımızda, çeşitli örnekleri görmekle birlikte, temelde kuvvetler birliğine ve kuvvetler ayrılığına dayalı rejimler olarak, iki ana kategoriye ayrıldığını görmekteyiz. Bu bağlamda kuvvetler birliğine dayanan rejimlerde, monarşi, diktatörlük, totaliter rejim, tek parti rejimleri; kuvvetler ayrılığına dayanan rejimlerde ise parlamenter rejim, yarı-başkanlık sistemi ve başkanlık sistemini sayabiliriz.

Ülkelerdeki değişimler, liderlerin yönetim yaklaşımları, halkların ihtiyaç ve beklentilerine göre çeşitli zamanlarda daha iyi yönetim amacıyla, rejim değişikliğine yönelik konular gündeme gelmiştir. Benzer olarak, ülkemizde de son yıllarda rejim değişikliği tartışmaları gündeme gelmiş ve özellikle de halen uygulanmakta olan parlamenter rejime alternatif olarak Başkanlık Sistemi tartışmaları gündeme oturmuştur.

Bu çalışma kapsamında, literatürdeki rejim kavramı, rejim kategorileri, demokrasi türleri ve başkanlık türleri incelenmiş olup hale dünyada uygulanmakta olan rejimler başkanlık ve yarı başkanlık sisteminin ABD'de detayları, etkin yönetimi için gerekli başlıklar, başkanlık sisteminin ABD'de neden sorunsuz uygulandığı ve etkin uygulanması için nelerin gerektiği konularına detaylı olarak değinilmiştir. Bu bağlamda, ABD başkanlık sistemi modelinin Türkiye'de uygulanabilirliği konusunda, bağımsız bir şekilde araştırma yapılarak, bulgular bilimsel yaklaşımlarla analiz edilmiştir.