Meraklısına Selçuklu - Kılıç Gibi Bir Boy

“Selçuklular kimdir sorusuna, “Oğuzların Kınık Boyu'na mensup Ortaçağ Türk-İslâm devletidir” tarzında cevaplar Selçuklular ile ilgili yeterli bilgi veremez. Selçuklular çok yönlü eşşiz bir kültürdür; Müslümandırlar ama mumyalayarak defin geleneğini devam ettirirler, Sünnîliğin savuncusu olurken Şiîliğe karşı radikal muhalifler hâline dönüşmemişlerdir, hem göçer hem de yerleşik nüfusa sahiptirler. Selçukluları gerçekten anlayabilmek için ikili mantığın, iki seçenekten sâdece birini doğru kabul eden ve o seçenek üzerinden aşırı genellemeler yapan yaklaşımını terk etmek gerekir. Olayların tek bir sebebi olmadığı gibi tek bir sonucu da yoktur. Yaşam sebepler ve sonuçlar bileşkesidir.

İfrat ile tefrit arasında sıkışıp kalmadan, aklın sorgulayıcı tavrını bırakmadan, gözü kör romantikler hâline dönüşmeden ve bilimsellikten kopmadan tarih yazımında farklı yorumlara ihtiyacımız var. Tarihe karşı bakışımızı ikili mantık sınırlamalarından çıkarmadığımız sürece gerçekten Selçukluların kim olduğunu bilemeyiz. Amaç onlar ile ilgili doğruya en yakın değerlendirmeler yapabilmektir. Elbette burada sözü edilen yorumlar, ilham ya da rüya gibi metafizik kaynaklı değildir. Tarihin de kendine âit bilimsel yöntemleri vardır.”