Metalaştırma ve Direnç

Kapitalizm diger her seyi oldugu gibi kültürü de meta biçimiyle karsimiza çikarmaktadir. Buradan hareketle kültürün metalastirilmasi sürecini ele alan bu çalisma, birden fazla zengin tartismayi içinde barindirmaktadir. Ancak çalismanin özellikle iletisim alaninda neyin kültürel ürün olup neyin olmadigina iliskin epeyce uzun bir zamandir devam eden ve neredeyse 'kültürel kamplasma' denilebilecek bir düzeye varan bu tartismalarda kisirlastirici unsura getirdigi açiklik kendisini her yönüyle disa vurmaktadir.Yazar, kültürel olan olmayan ayrimini, meta olan olmayan ayrimi üzerinden kurmak yerine ona bu niteligini bizzat veren sürece yani metalasma sürecine odaklanmayi önermektedir. Böylece, bakisimizi nesneden sürece kaydirdigimizda, ayrimin aslinda toplumsal oldugunu yani süreci bir bütün olarak organize etme güç ve iradesine sahip olanlarla olmayanlara atifla kuruldugunu görebilir hale gelebilecegimiz gibi basit ancak çarpici bir gerçege dikkatimizi çekmektedir. Kültürel olan-olmayan ayrimina dair bir liste olusturma çalismasini bitirmeye kimsenin ömrü yetmeyecegine göre, yazar isi ahirete birakmaktansa bu dünyada çözmeyi önermektedir. Kisacasi ona göre, bakmamiz gereken yer 'oyalaniyor olmamizdan' çok 'bizi neyin-kimlerin oyaladigi' olmalidir. Gerçekten de kültür soyut, onun içinden çikan kültürel ürün somuttur dedigimizde noktayi rahatça koyabiliyor olsaydik, bu tartisma da sürgit devam etmezdi. Tarihsel-toplumsal baglami içinde soyut diyebilecegimiz kültür, öncelikle üreticisinin zihnide tüketilerek somutlasmaya yani tasavvur halinden kültürel ürün haline dönüsmeye baslar. Çalismada öne sürülen ve kültürel üretimin, metalasma öncesini ve sonrasini diyalektik olarak birbirine baglayan ikili üretim modelinin bütünlüklü yapisiyla kastedilen de budur. Ikili üretim modeli, iki basli bir iliski gibi görünse de aslinda tekil nitelikteki kültürel ürünün çogul nitelikteki (kültürel olma zorunlulugu olmaksizin) metaya dönüstügü bu süreçte hâkimiyet, kültürel ürünü meta formunda dolasima sokan dolayisiyla da kullanim degerini degisim degeri olarak kendi elinde somutlastiran tarafa aittir. Bu yapi içinde, tipki toplumsal yasamimiz gibi sürgit devam eden soyuttan somuta, somuttan soyuta geçislerin, ihtiyaçlarin güvence altina alinmasina iliskin maddi kodlari kullanilarak, kültürün toplumsal üreticileri olarak hepimizin dahil oldugu ancak birilerinin ayni zamanda müdahil de oldugu bir iktidar iliskisi, toplumsal-kültürel olanin bu kez meta formunda toplumsal tüketimi yoluyla yeniden-yeniden üretilmektedir.Ancak yazarin da dikkat çektigi üzere, kültürel metanin klasik kapitalist metalarla karsilastirildiginda onlarin yeknesakligini asan tarafi, standart olanin degil özgün olanin seri üretiminde yatmaktadir. Ürün/meta ayrimini zorlastiran, tartismalari kisir döngüye dönüstüren ama kültürel olani hep güncel ve özgün kilan da aslinda meta üretimi ile onun seri üretim-küresel dagitim olanaklariyla 'üreticisini' emegini zamana ve zemine göre degisen biçim ya da biçimlerde metalastirarak kendine bagladigi kültürel üretimden olusan ikili üretim yapisidir.(Tanitim Bülteninden)