Nargin_{Sarıkamış-Kafkas Cephesi Esirlerinin Dramı}

Birinci Dünya Savasi'nda on bir ayri cephede savasmak durumunda kalan Osmanli Ordusu, yüz binlerce sehit ve yaralinin yani sira çok sayida esir de vermisti. Sarikamis Harekâti basta olmak üzere, 1917 yili sonlarina kadar Kafkasya Cephesi'nde Ruslarla yapilan savaslar sirasinda tutsak düsen Türkler, Rus Çarligi'nin çesitli bölgelerindeki esir kamplarina dagitildilar. Her an 10-15 bin esirin tutuldugu Hazar Denizi'ndeki Nargin adasi da bu kamplardan biriydi. Bu küçük adada tutulanlar yalniz askerler degildi. Ruslarin isgal ettigi Anadolu topraklarinda tutsak edilen siviller de buraya yerlestiriliyordu.Nargin adasinin Bakü'ye yakin olmasi Azerbaycan Türklerinin adaya getirilen esirlerle yakindan ilgilenmesine yol açmisti. O günlerde Azerbaycan Rus isgali altinda olmasina ragmen, milli basin ve aydinlarin çabalariyla açik ve gizli teskilatlar kuruluyor, bu yolla esirlerin ihtiyaçlarinin karsilanmasina ve maruz kaldiklari zorlu hayat sartlarinin iyilestirilmesine çalisiliyordu. Daha da önemlisi, kadin-erkek gönüllüler hayatlarini ortaya koyarak esirleri Nargin'den kaçiriyor, esirlerin Anadolu'ya geçmeleri saglaniyordu. Elinizdeki eser, 1915-1918 yillari arasi yasanan ve tarihin karanlik sayfalari içinde kalan bu konuyu dönemin arsiv belgeleri, basini ve anilarina dayanarak ele almaktadir. Azerbaycan'in önde gelen gazeteci ve yazarlarindan Akif Asirli tarafindan kaleme alinan eserde, Anadolu Türklerinin Nargin'de maruz kaldigi göz yasartici dramin yani sira Azerbaycan Türklerinin kendi hayatlarini tehlikeye atarak esir kardesleri için gösterdigi yardim ve dayanismanin bugüne isik tutan öyküsüne tanik olunmaktadir.