Öğretmen Liderliği

Bu çalismada esas olarak ögretmen liderligi konusu islenmistir. Öncelikle liderlik kavrami kuramsal boyutta ele alinmis, yeri geldikçe de uygulamalardan örnekler verilmistir. Liderlik konusu islendikten sonra yöneticilerle ögretmenlerin iliskileri yine liderlik baglaminda incelenmistir. Önce ögretmen liderligi konusu kuramsal düzeyde açiklanmis, daha sonra, ögretmenlerin sinif düzeyinde, okul ve toplum düzeyinde gösterdikleri liderlik davranislari ve sorunlari tartisilmistir. Arastirmanin teorik bölümlerinden sonra uygulamali bir çalisma yapilmis, bu baglamda, ilkögretim okullarinda çalisan ögretmen ve yöneticilerle görüsmeler yapilarak önemli tespitlere ulasilmistir. Arastirmanin son bölümünde, ayrintili sonuçlar ortaya konulmus ve ulasilan sonuçlara dayanarak öneriler gelistirilmistir. Liderlik, bir grubu motive ederek onlari belirli amaçlar etrafinda toplayabilme ve bu amaçlari birlikte gerçeklestirebilme yeterliligidir. Liderlerin vizyonerlik, isteklilik, güven verme, benimsenme, cesaretlilik, sogukkanlilik, risk alma, uzmanlik gibi niteliklere sahip olmalari gerekir. Ögretmen liderligi, ögretmenin sinifta ve okulda formal ve informal egitimsel etkinlik ve süreçlerde istekli görevler üstlenme, çevresini etkileme, meslektaslarinin gelisimine destek olma ve güven olusturma yeterliligidir. Ögretmen liderliginde vizyon, yapi, zaman ve beceriler temel kosullardandir. Yeni okul modellerinde hem ögretmenlere hem de müdürlere liderlik becerilerini gösterebilmeleri yönünde olanaklar saglanmasi önerilmektedir. Ögretmene yapilacak destek yöntemleri arasinda okul müdürünün etkisi dikkat çekici boyutta önemlidir. Ögretmenler büyük ölçüde, okul çapli olmayan, yöneticilerce istenen ve sinif merkezli davranislar göstermektedir. Ögretmenlerin çogunun, kendilerinin öncülük ettigi, degisime önayak olabilecek, sinif disina da tasan bagimsiz projeler seklinde etkinlikler sergilemedikleri; akademik düzeyde egitim politikalari olusturma, öneriler gelistirme ve egitim arastirmalari yapma seklindeki becerileri ortaya koyamadiklari anlasilmaktadir. Girisimci ve lider ögretmenlik davranislarinin okullarda gösterilmesi için, öncelikle, ögretmen yetistirme programlarinin, topluma hizmet üreten ve liderlik yapacak ögretmenlerin yetistirilmesi yönünde zenginlestirilmesi gerekir. Bagimsiz düsünebilen, yeni projeler üretebilen ve vizyoner bakis açisina sahip, ögrencileri ve çevresini etkileyebilen ögretmenlerin hazirlanmasi yönünde ögretmen yetistirme program ve ortamlarinin güçlendirilmesi de gerekmektedir. Okullarda ögretmenlere, program gelistirme, vizyon olusturma, okul ve toplum projeleri hazirlama ve yapilanlara katilma ortamlari sunulmali, kendilerini gelistirmeleri için yönetim destegi saglanmalidir. Ögretmenlerin lider davranislar gösterme engellerinden kaynaklanan yetersiz okul ortamlarinin gelistirilmesi, ailelerin egitilmesi, ögrenci ve ögretmen degerlendirmelerindeki yetersizliklerin giderilmesi gibi çalismalara yer verilmelidir. Alaninda derli toplu ilk çalismalar arasinda bulunan bu kitabin, ögretmenlere, ögretmen adaylarina ve egitim ögretimle ilgilenen herkese yararli olacagini düsünüyorum. Özellikle sinif yönetimi, yönetim, liderlik ve topluma hizmet uygulamalari derslerinde kaynak eser olarak degerlendirilebilecektir. Ögretmeniyle, yöneticisiyle, ögrencisiyle, velisi ve tüm toplum üyeleriyle, sürekli olarak ögrenmenin ve gelismenin yasamin merkezine alinmasi en büyük dilegimdir. Sevgi, saygi ve ögrenme (ögretmenlik) heyecanini sürekli koruyan ve bunu ögrencilerine içtenlikle yansitabilen lider ögretmenlerin varligi en büyük mutluluk kaynaklarimdan birini olusturmaktadir. Her konuda oldugu gibi bu çalismada da okuyucularimin yapici elestirilerini bekliyor, sevgi ve saygilarimi sunuyorum. Doç. Dr. Niyazi Can- (Tanitim Bülteninden)