Özgürlük Yanılsaması_{Marx ve Rousseau}

Kapitalizm, bireysel özgürlügün son duragi mi? Liberal kuramcilar diyor ki: "Serbest piyasa ekonomisi, belki esitlik, kardeslik ve adalet saglayamiyor ama hiç olmazsa özgürlügü garanti altina aliyor." Özgürlügün, tüketicilerin marka seçme özgürlügüne ya da soyut vatandaslarin esit yasal haklarina indirgenemeyecegini düsünüyorsak, liberalizmin ilk elestirmenlerinden Rousseau ve Marx'in alternatif özgürlük anlayislarindan hâlâ ögrenecegimiz çok sey var.Çogumuz, ya özgürlügü kuralsizlik olarak tanimlayip, mutlak özgürlügün hiçbir toplumda var olamayacagini düsünüyoruz, ya da özgürlügü "özel alan" içindeki serbestlige indirgeyip, kendimizi özgür hissetmenin özgür olmak için yeterli olduguna inaniyoruz. Peki, ya Rousseau'nun iddia ettigi gibi ayagimizdaki zincirleri halhal zannedip çiçeklerle süslüyorsak?Özgürlesmenin ilk adimi, su anda neden özgür olmadigimizi kavramaktan geçiyor.Modern toplumda içine düstügümüz "özgürlük yanilsamasi"ni açiklayan Rousseau ve Marx, özgürlügün ihtiyaçlarla iliskisine dair iki farkli tez öne sürüyor. Rousseau'ya göre, uygarlik, arzulari ve bagimliliklari artirdikça toplumlar yozlasir ve insanlar farkina varmadan özgürlüklerini kaybeder. Özgürlügün kosulu "yapay arzular"dan kurtularak yetenekler ve ihtiyaçlar arasinda denge kurulmasidir. Oysa Marx'a göre özgürlesme ancak ihtiyaçlarin artmasi ve insancillasmasiyla mümkündür. Bütün ihtiyaçlarimizi para ihtiyacina indirgeyen "meta fetisizmi"nden kurtulma mücadelesi, yabancilasmanin asilmasinin da önünü açar. Bu kitap, "Biz kimiz? Nereden geldik? Nereye gidiyoruz? Nasil özgürlesebiliriz?" sorularinin pesine düsen herkesi düsünsel bir yolculuga davet ediyor.Ince Kapak: