Tarihi Değiştiren Kadınlar

“Geçmise baktigimizda, erkek egemen bir seyrüseferin hüküm sürdügünü görürüz. Kiliç kusanip fetih yapan, çag açip çag kapatan, yaptigi bir konusma ya da aldigi kararla kitleleri costuran, atomu parçalayarak insanogluna sinirsiz enerjinin kapilarini açan, bazen kabul etmek istemesek de, çogunlukla erkekler olmustur. Peki bu, tarihin beyaz perdesinde hep erkeklerin basrol oynadigi anlamina mi gelir? Ne yani, kadinlara düsen rol, her zaman 'en iyi yardimci oyuncu' rolü oynamak midir? Tabii ki hayir. Yüzyillarin üzerine oturdugu mayinli tarih tarlasindan siyrilip çikan öyle kadinlar olmustur ki, tesbihte hata olmaz, o çok 'bilindik' erkekler, bu kadinlarin azametlerinin gölgesinde bile terlemeden edememistir!“ Gazeteci yazar Ali Çimen “Tarihi Degistirenler“ dizisinin son kitabi Tarihi Degistiren Kadinlar'a böyle basliyor ve 30 ünlü kadini sayfalarinda konuk ediyor. Bu 30 kadin arasinda Misir Imparatoriçesi Cleopatra, ünlü kadin casus Mata Hari, Nobelli Madam Curie, Osmanli Imparatorlugu'nun bir dönemine damgasini vurmus 'iktidar avcisi' Hürrem Sultan gibi isimler de var; insanligin özgürlüge giden yolda devrim niteliginde adimlar atmasini saglayan siyahi kadin eylemci Rosa Parks ve Tom Amca'nin Kulübesi isimli romaniyla Amerika'daki kölelik kurumuna kalemiyle savas açan Harriet Beecher Stowe da. Bir fabrika isçisiyken kendisini uzayda bulan Tereskova ve okyanuslari asan havacilik sevdasiyla hayatini uçmaya adayan Amelia Earhart da yüksek tempolu hikâyeleriyle listede yerlerini aliyor. Kitabin önemli bir bölümü de iktidar pesinde kosan kadinlara ayrilmis: Pakistan'in ve ayni zamanda Islam cografyasinin ilk kadin Basbakani Benazir Butto; düsman kardesi Hindistan'da yine ailece ülke siyasetine damga vurmus, ülkesinin ilk Basbakani Indira Gandi; Fransa'ya 40 yil boyunca hükmeden Italyan Catherine de Medici; Rusya'yi çaginin en güçlü ülkelerinden biri yapan Alman kökenli Katerina; Ingiltere'den Kraliçe Elizabeth, Kraliçe Victoria ve onlarin biraktigi yerden bayragi devralarak Ingiltere'yi bir küresel aktöre dönüstüren 'Demir Lady' Margaret Thatcher. Iktidarda olan kadinlarin yani sira iktidarda olan erkeklerin yanindaki ihtirasli kadinlara da sahitlik ediyor tarih ve dolayisiyla kitap da. Komünist Çin'in en korkulan simalarindan biri olan Jian Qinq ya da daha çok bilinen ismiyle Bayan Mao; oglunu padisah yapmak için bir diger oglunu kurban eden Kösem Sultan ve Arjantin Devlet Baskani Juan Peron'u efsaneye dönüstürme yolunda kendisi bir efsane olan Eva Peron. Kitap ayrica, bol görsel malzemesi, Hürrem ile Kanuni arasinda gelip giden ask mektuplarindan satirlar, Simone de Beauvoir ve Jean Paul Sartre'in ölümsüz aski ve bu 30 kadinin gündelik hayatlarina iliskin daha birçok ayrintili ile adeta kahramanlarini ete kemige büründürüyor. I. Elizabeth Ispanyol hanedanina karsi Osmanli'nin himayesindeydi. Sultan III. Murad “Siz dahi südde-i sa'adetime ita'at ve inkiyada sabit-kadem olup, ol caniblerde vakif ve muttali oldugunuz ahbari arz ve ila'm etmekden hali olmiyasiz“ diyordu Kraliçe'ye. Buna karsilik o da III. Murad'in annesi Nurbanu Sultan ve esi Safiye Sultan'a hediyeler gönderiyordu. Jeanne d'Arc Orleans'ta basina geçtigi Fransiz ordusu ile Ingilizleri hezimete ugrattiginda henüz 17 yasindaydi. Kösem Sultan torunu IV. Mehmet'i tahta geçirmek için oglu I. Ibrahim'i gözünü kirpmadan katlettirdi. Ancak daha sonra IV. Mehmet için de sinsi planlar yaptigini sezen Turhan Sultan, kayinvalidesi için Baslala Uzun Süleyman Aga'ya kisa ve net bir emir verdi: “Kösem'i canli görmek istemiyorum!“ Osmanli sultanlarina Rusya namima kök söktüren, ülkesini kisa zamanda modernlestiren Büyük Katerina aslen Almandi. Feminist düsünür Simone de Beauvoir hayati boyunca bir adami askla sevdi: Jean Paul Sartre Çin Kültür Devrimi'nin silahli gücü Kizil Muhafizlar'i kuran Mao degil, esi Jiang Qing idi. 1981'de Altin Mabed'i ele geçiren Sihleri acimasizca bastiran Indira Gandhi bir seyin farkinda degildi: Yakin korumalarindan ikisi Si