Türkiye Akademilerinde İran

1990'lı yıllarda İran'ın siyasi ve sosyal yapısını ele alan tezler ve akademik çalışmalar artarken 2000'li yıllarda öncelikle nükleer kriz ve İran'ın dış politika dinamikleri Türkiye'de en çok çalışılan akademik konular olmuştur. Daha sonraki yıllarda hızla İran'ın sosyal ve kültürel yapısı ilgi alanına girmiş ve özellikle İran sineması Türkiye'de ele alınan önemli akademik konulardan biri olmuştur.

Bu kitapta, Türkiye'deki üniversitelerde son 20 yıl içinde yazılmış tecrübi bilimler dışında İran konulu doktora tezleri ele alınmıştır. Bu noktada İran konulu doktora tezleri incelendiğinde en çok siyaset, uluslararası ilişkiler ve tarih konulu tezlerin yazıldığı görülmektedir. Ardından İran'ın sosyal yapısı ve farklı dönemlere ait İran tarihine dair konular doktora tezlerinin konusu olmuştur. İran tarihine dair konular arasında özellikle İran'daki Türk varlığı ve Safevi tarihi en çok dikkat çeken akademik konular olarak gözlemlenmektedir. İran'ın dini hayatı özellikle Şiiliğin farklı ilahiyat konuları da Türkiye'de ilahiyat alanında doktora tezleri arasında önemli bir yer tuttuğu görülmektedir. 90'lı yıllarda başlayan Şiiliğe dair konuların ele alındığı doktora tezleri 2000'li yılların başlarında Irak krizi ile birlikte Şii jeopolitiği ve siyaseti olarak adlandırılabilecek bir tartışma çerçevesinde şekillenmeye başlamıştır.

Türkiye'deki üniversitelerde son 20 yıl içinde yazılmış siyaset bilimi ve uluslararası ilişkiler konulu doktora tezleri arasında en çok ele alınan ülkelerin başında İran'ın geldiğini görüyoruz. Aynı zamanda Türkiye'de bir ülke olarak ele alınan en çok tez ve kitabın İran olduğunu gözlemliyoruz. Tüm bunlar bizlere, İran'ın siyasi tutumu, uluslararası ilişkileri, sosyal ve kültürel yapısının yanı sıra dini hayatının Türkiye açısından ne kadar yakından takip edildiğini ve Türkiye için bir ülke çalışması kapsamında en önemli çalışma konularından birinin İran olduğunu söylersek yanılmış olmayacağız.