Vartovyan Kumpanyası ve Yeni Osmanlılar_{Osmanlıya Has Çokkültürlü Bir Politik Tiyatro Girişimi}

Sarasan, ya da gerçek adiyla Sarkis Tütüncüyan, ilk baskisi 1914'te, Osmanli halklari için ugursuz bir yil olan 1915'ten tam bir yil önce yapilan bu eseri kaleme alma gerekçelerini su sözlerle anlatir: “Küçük yaslardan itibaren tiyatroya ve tiyatroculara olan ilgi ve merakim, babamdan kalan bir fotograf albümünü karistirirken rastladigim birkaç Türkiyeli Ermeni tiyatro emekçisinin fotograflari ile karsi konulmaz bir hal aldi. Onlari birer mücevhermis gibi özenle yerlerinden çikarip cebime yerlestirdim. Tanidigim herkese o resimleri göstermekten büyük bir mutluluk ve gurur duyuyordum. Çevremdeki insanlarin da yardimiyla bu fotograflari çogaltmaya ve o insanlar hakkinda inanilmaz ilginç bilgiler toplamaya basladim. Bir süre sonra artik oldukça genis kapsamli ve ciddi bir koleksiyonun sahibiydim. Ama zamanla bu fotograflar bendeki eski tazeliklerini ve ilginçliklerini kaybetmeye basladi. Sonuçta hepsi basit birer fotografti. Arastirmalarimi genisletmeye ve o insanlarin yasamlarini, çektikleri güçlükleri ve devrin Türkiye Ermeni tiyatrosunu incelemeye karar verdim.“ Ilk bakista mütevazi görünen, ancak Osmanli tiyatrosu tarihi arastirmacilari için uzun yillardir en önemli basvuru kaynagi olmus olan bu küçük kitapçik, modern tiyatromuzun dogusunu, isimlerini unuttugumuz birçok cefakâr sanatçinin hayat hikâyeleri üzerine kurulu bir roman tadinda anlatmakta. (Tanitim Bülteninden)