Zülfikar Paşa'nın Viyana Sefareti ve Esareti_{Ceride-i Takrirat-ı Zülfikar Efendi (1099-1103/1688-1692)}

Osmanli elçilerinin bilhassa on sekizinci yüzyildan itibaren gittikleri sehirler ile ilgili kaleme aldiklari sefâretnameler, tarihimizin çok mühim kaynaklarindandir. Bu eser de Osmanli sefâretnâmelerinin ilklerindendir. 1683 Viyana bozgununun ardindan Avusturya, Polonya ve Venedikliler ile ittifak halinde Akdeniz ve Balkanlardaki Osmanli topraklarini isgal etmislerdir. Sultan Ikinci Süleyman Han'in tahta geçmesi ile kötü gidisata hal çaresi arayan devlet erkani, ilk is olarak Avrupa kitasindaki meseleyi halletmek maksadiyla Avusturya ile sulh yapmayi planlamistir.Bu maksatla 1099/1688 yilinin ortalarinda Avusturya ve müttefikleri ile sulh görüsmeleri yapmak üzere Zülfikâr Pasa bu ülkeye gönderilmistir. Müzakerelerde Avusturyalilarin Osmanlilardan asiri isteklerde bulunmalari sebebiyle sulh imzalanamamistir. Buna ragmen Osmanli elçilerinin geri dönmesine müsaade edilmemis, Zülfikâr Pasa ve beraberindeki heyet 4 sene Viyana'da tutulmus, hatta hapsedilmislerdir. Zülfikâr Pasa bu zaman zarfinda yasadiklarini ve sulh görüsmelerinin seyrini kaleme alarak dönüste devlet erkânina sunmustur. Devrin siyasî ve ictimâî hayatina isik tutmasi bakimindan da kiymetli bir kaynak olan bu çalisma, pasanin sunmus oldugu takrîrâtin degerlendirmesini, nüshalarinin tahkîkini ve transkripsiyonunu ihtivâ etmektedir.